شیخ شهید محمد خیابانی موسسه شیخ شهید محمد خیابانی
شاید این مطالب برایتان مفید باشد
این خبر بروزرسانی خواهد شد…
همایش ملی ثقة الاسلام شهید میرزا علی آقا تبریزی قبل از ظهر روز شنبه و در سالروز صدور فرمان تاریخی مشروطیت در تالار وحدت دانشگاه تبریز با حضور جمعی کثیری از اصحاب فرهنگ، اساتید دانشگاه و مهمانانی از تهران برگزار شد.
در ابتدای این همایش حجت‌الاسلام و المسلمین میرتاج‌الدینی رییس شورای سیاستگذاری همایش ملی ثقةالاسلام شهید با بیان اینکه این همایش در راستای فرمایش رهبر معظم انقلاب مبنی بر معرفی چهره های نقش آفرین تاریخ آذربایجان، برگزاری می شود، افزود: پنج پیش همایش در موضوعات مختلف قبل از این همایش برگزار شده است. وی در عین حال تصریح کرد: برای این همایش ۵۰ مقاله علمی از سراسر کشور ارسال شده است که از این تعداد ۳۰ مقاله منتخب چاپ و در اختیار علاقه مندان قرار می گیرد.
حجت الاسلام میرتاج الدینی افزود: شهید ثقة الاسلام نزدیکترین دیدگاه سیاسی و نظام حکومتی به نظام ولایت فقیه را ارایه کرد.
وی با اشاره به سه فراز از زندگی ثقة الاسلام شهید افزود: این شهید از رهبران مشروطه آذربایجان بود و ارتباطات تاثیرگذاری با رهبران مشروطه تهران و علمای قم داشت.
حجت الاسلام دکتر میرتاج الدینی با بیان اینکه ثقه الاسلام مشروطه را از نگاه دینی تبیین می کرد و بر وجود حکومت عدالت محور معتقد بود، اظهار کرد: ثقه الاسلام مبانی مشروطه را از مباحث دینی و اسلامی پیگیری می کرد.
رییس شورای سیاستگذاری ستاد بزرگداشت ثقه الاسلام شهید، گفت: با دقت در آثار و افکار شهید ثقة الاسلام، وی نوعی مشروطه مشروعه را تبیین می کرد.
حجت الاسلام میرتاج الدینی، ادامه داد: ثقه الاسلام در تقسیم بندی نظام های حکومتی، نوعی حکومت شرعیه یا سلطنت شرعیه را مطرح می کرد و معتقد بود برای تحقق آن به عالمان و فقیهان سیاست مدار و مردمی آشنا به این مساله که آن را پذیرش کنند، نیاز است.ضمن آن که ثقة الاسلام در تقسیم بندی نظام های حکومتی، نوعی حکومت شرعیه یا سلطنت شرعیه را مطرح می کرد.
نماینده مردم تبریز، اسکو و آذرشهر با اشاره به نقش ثقة الاسلام در دوران مبارزات استبداد صغیر، یادآور شد: در این دوران که مردم تبریز حدود ۱۱ ماه در محاصره سنگین و تحریم غذایی بودند با تاکید بر حفظ غیرت و استقلال مردم این خطه، موجب شدند تا این استبداد شکست بخورد.
میرتاج الدینی با اشاره به فراز سوم زندگی شهید ثقة الاسلام و قیام وی در مقابل متجاوزان، گفت: زمانی که تبریز توسط قزاق های روسی اشغال شده بود و مردم را اذیت می کردند، وی فتوای دفاع از مردم را صادر کرد.
نماینده ولی فقیه در آذربایجان شرقی نیز در این همایش با انحرافی خواندن برخی از گفته‌ها در خصوص روایت جریان اعدام ثقةالاسلام در روز عاشورای حسینی، به تشریح واقعیت این ماجرا پرداخت.
حجت الاسلام والمسلمین آل هاشم با اشاره کوتاهی به زندگینامه ثقةالاسلام شهید از نقش پدر این شهید بزرگوار در نهضت تنباکو و تحصیلش در عتبات و تسلط بر زبان‌های مختلف، اظهار کرد: بسیاری از بزرگان معتقد هستند که نظریات و افکار عالمانه ثقةالاسلام در میان صاحب نظران عصر مشروطه نمونه بوده و نظیری نداشت. این شخصیت دارای نوشته‌ها و به خصوص تلگراف‌های معروفی است که آن زمان از باسمنج به تهران می‌فرستاد و در انتخابات دوره اول مجلس شورای ملی نیز رای اول را بین علمای تبریز به دست آورد ولی نمایندگی را نپذیرفت.
نماینده ولی فقیه در استان با تاکید بر اینکه باید چگونگی اعدام ثقةالاسلام شهید به همراه هفت تن دیگر از شهدا در ظهر روز عاشورای ۱۳۳۰ قمری به درستی تبیین شود، افزود: برخی می‌گویند که تبریزی‌ها در روز عاشورا در قالب دسته جات حسینی به عزاداری مشغول بودند و در گوشه دیگری از شهر نیز روس‌ها، بزرگان شهر را اعدام می‌کردند. این یک روایت انحرافی از واقعه تاریخی است.
حجت الاسلام والمسلمین سید محمد علی آل هاشم گفت: روس‌ها در بعدازظهر روز تاسوعا، ثقةالاسلام را با احترام و ارسال کالسکه ویژه کنسولگری روس از مقابل منزل خود به کنسولگری منتقل کردند و مردم هیچ گمان نمی‌کردند که این یک اقدام صحنه سازی شده است. حتی میرزا اسدالله ضمیری که ملازم ثقةالاسلام بود نیز به بهانه تنگی جا، سوار کالسکه نمی‌شود.
وی افزود: پس از انتقال ثقةالاسلام شهید به کنسولگری و ماجرای درخواست آن‌ها از این شهید، وقتی روس‌ها اطمینان می‌یابند که ثقةالاسلام، ورقه شهادت دروغ را علیه مجاهدان تبریز هرگز امضا نمی‌کند، کاغذ دیگری را آورده و می‌خواهند تا مشروعیت حضور روس‌ها در تبریز را امضا کند اما از آن امتناع کرده و می‌گوید که مسلمان، شهادت دروغ نمی‌دهد.
امام جمعه تبریز همچنین گفت: ثقةالاسلام به همراه هفت تن دیگر در صبح روز عاشورا برای برگزاری دادگاه نظامی به باغشمال تبریز برده شده و سپس به میدان مشق تبریز(دانشسرای فعلی) منتقل می شوند.
تصاویر تاریخی از این میدان در دست است که نشان می‌دهد، دورتادور میدان حدود ۶۰۰ سرباز روسی مستقر شده و دروازه‌ها بسته هستند و مردم اجازه حضور ندارند.
یک ساعت از اذان ظهر عاشورا گذشته بود که مردم و دسته جات حسینی، خسته برای استراحت مختصری، خیابان‌ها و کوچه‌ها را خالی می‌کنند و روس‌ها نیز داخل میدان مشق، این هشت عزیز را به جرم تشکیل مجالس تبلیغی و ادامه مبارزات ضداستبدادی و نیروهای اشغالگر و وطن دوستی اعدام می‌کنند.
وی ادامه داد: مردم در آن زمان، اطلاعی از اعدام ثقةالاسلام نداشتند و وقتی در عصر عاشورا برای شرکت در مراسم شام غریبان به بازار می‌روند، روس‌ها دروازه‌های میدان را باز کرده و مردم با پیکرهای بی جان شهدا رو به رو می‌شوند. پس از آن، دسته جات تشکیل یافته و شروع به عزاداری می‌کنند. سربازان روسی، خطر را احساس کرده و مردم را از میدان مشق بیرون می‌کنند ولی مردم برای پایین آوردن پیکر شهدا از دار به میدان هجوم می‌آورند.
حجت الاسلام والمسلمین سید محمد علی آل هاشم اظهار داشت: روس‌ها می‌دانستند که از فردای عاشورا، حتما مردم غیور تبریز انتقام سخت این هتک حرمت را خواهند گرفت، بنابراین از فردای آن روز، با انتصاب صمدخان شجاع الدوله یک جلاد خونخوار به عنوان والی تبریز، حکومت جور و وحشت را در تبریز برپا کردند. سربازان روس از فردای این جنایات، در هر گوشه‌ای از تبریز بساط چوبه دار بر پا کرده و بزرگ محلات را با شیوه‌های فجیع اعدام کردند. این جنایات از ۱۰ دی ۱۲۹۰ شمسی با اعدام ثقةالاسلام شروع شده و تا سه ماه ادامه داشت و طی این مدت بیش از ۷۰ نفر از روسا و معتمدان محلات تبریز به وحشیانه ترین شکل ممکن اعدام شدند.
وی تاکید کرد: حتی در روز هشتم محرم نیز روس‌ها نایب یوسف حکم آبادی، بزرگ محله حکم آباد را گرفته و از وسط دو شقه کردند و هر شقه را جلوی دروازه‌ای آویختند و سربازان را برای محافظت آن گماشتند تا مردم یک هفته جسد آن را ببینند و رعب و وحشت بر تن مردم انداخته شود تا قصد انتقام نداشته باشند.
حجت الاسلام والمسلمین سید محمد علی آل هاشم خاطرنشان کرد: روس‌ها چند روز مانده به عاشورا، نیرنگ کرده و در قالب صلح و آتش بس، اسلحه مردم و مجاهدان را گرفتند و با آدم کشی‌های روزانه، توان انتقام را از مردم غیور تبریز گرفتند. همه این کارها از طرف اتاق فکر روس‌ها برنامه ریزی شده بود و دو هدف بزرگ را در یک سناریو جای داده بودند که نخست بی غیرت نشان دادن تبریزی‌ها و حذف از انقلاب مشروطه و سپس اهانت به عزاداران حسینی و سکولار نشان دادن مذهبی‌های تبریز بود.
زین العابدین خرم استاندار آذربایجان‌شرقی هم در این همایش ملی با اشاره به نقش این خطه در دوران تاریخی ایران، گفت: آذربایجان در نهضت مشروطیت نقش شاخص، پیشرو و جریان‌ساز را در حرکت‌های مردمی داشت.
استاندار آذربایجان شرقی افزود: با توجه به نقش این خطه در دوران مختلف تاریخی و اینکه تاریخ آذربایجان مکمل تاریخ ایران است، برگزاری چنین همایش هایی برای آگاه سازی مردم و نسل جوان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
وی افزود: نسل کنونی جامعه باید نسبت به تاریخ و گذشته خود بیش از این آگاه باشد تا بداند چه سختی هایی گذشته و خون هایی ریخته شده تا انقلاب اسلامی بوجود آمده است.
استاندار آذربایجان شرقی با اشاره به تاکید رهبر معظم انقلاب در خصوص جهاد تبیین و فرمایش ایشان مبنی بر اینکه «تبریر پرچم آزادی ایران را در دست دارد»، گفت: این بیان رهبری حاکی از نقش مردم این خطه در دوران تاریخی است، زیرا مردم و جوانان تبریز همواره پاسدار مکتب تشیع و حافظ فرهنگ اسلامی بوده اند و این ویژگی ها از مشخصات بارز مبارزان و مجاهدان این شهر است.
زین العابدین خرم همچنین با اشاره به تاکید رهبر معظم انقلاب بر معرفی شخصیت های برجسته مشروطیت از جمله ثقة الاسلام که در نهضت مشروطه و آذربایجان نقش آفرین بودند، یادآور شد: در نگاه به آثار و مکتوبات محققان و پژوهشگران مشخص می شود که مبارزه شهید ثقة الاسلام دارای سه ویژگی است که این ویژگی ها توسط امام راحل در انقلاب اسلامی نیز تکرار شد.
استاندار آذربایجان شرقی گفت: مبارزه با استبداد قاجار توسط ثقة الاسلام و استبداد دوران پهلوی توسط امام راحل، مبارزه با استعمار خارجی و تاکید بر اینکه مستعمره بودن عامل پسرفت و عقب ماندگی کشورهای اسلامی بوده و داشتن رویکرد دینی و مبارزه مذهبی در مبارزات، از ویژگی های مشترک ثقة الاسلام شهید و امام راحل است.
استاندار آذربایجان با تاکید بر اینکه علما همواره جان خود را برای اعتلای اسلام، دفاع از ارزش ها و حقوق مردم فدا کرده اند، افزود: از ویژگی های مبارزات ثقة الاسلام باید نسل جوان الگو بگیرند.
وی در تحلیل دوران مبارزات ثقة الاسلام و امام راحل، یادآور شد: این شهید دولت های استعمارگر را این گونه معرفی می کند که این دولت ها همواره دنبال افزایش قدرت سیاسی خود در کشورهای اسلامی و مستعمرات خود هستند.
استاندار آذربایجان شرقی گفت: ثقة الاسلام، امام راحل و رهبر معظم انقلاب تاکید دارند که باید یک نهضت آگاهی بخشی را در جامعه به عنوان یک حرکت عمومی به ویژه در دانشگاه ها و مدارس و در بین نسل جوان راه انداخت.
زین العابدین خرم، ادامه داد: آنچه در نهضت امام راحل و ثقة الاسلام بسیار آشکار است، اینکه استعمارگران توده مردم را استعمار کرده و از نیروهای نفوذی برای استعمار مردم و غارت ثروت مملکت استفاده می کنند.
وی افزود: از یاد بردن فتنه اجانب و دشمنان و غفلت از عمق خبائث دشمنان تاریخ اسلام مختص عصر مشروطه نیست و بنا به تاکیدات رهبر معظم انقلاب، در زمان کنونی نیز موضوع نفوذ از هشدارهایی است که باید به آن توجه کرد.
استاندار آذربایجان شرقی گفت: علما مانند ثقة الاسلام و امام راحل هم ثابت قدم و هم صادق با مردم بودند و این ویژگی نگاه مترقی، صحیح و روبه آینده و چشم انداز علمای اسلام در تاریخ را باید الگو گرفت.
زین العابدین خرم، از اعضای کمیته علمی این همایش خواست، آثار و مقالات رسیده به این همایش را به سرعت تکثیر و توزیع و با استفاده از فیلم، سریال و رسانه ها، فکر و اندیشه بزرگان را در جامعه تبیین و ترویج کنند.
رییس دانشگاه تبریز نیز در این همایش با بیان اینکه ثقة الاسلام شهید میرزا علی آقا تبریزی یک چهره فاخر دوره مشروطه بود،گفت: استکبارستیزی ویژگی اصلی این شهید است که این ویژگی بارها از سوی رهبر معظم انقلاب تاکید شده است.
دکتر نصرالله زاده افزود: از ویژگی‌های دیگر این شهید، نقش موثر وی در جنبش مشروطه، مخالفت با ورود نفوذی‌ها، قدرت اندیشه و صلابت قلم و مبارزه جانانه در بدترین و تاریک‌ترین روزهای ایران است.
وی با اشاره بر اینکه تقارن این همایش با ایام عزاداری امام حسین(ع) نوید بخش مبارزه طلبی و استبداد ستیزی در همه ایام است، اظهار امیدواری کرد دانشگاه تبریز بتواند نقش خود را در معرفی این شهید ایفا کند.
رییس دانشگاه تبریز گفت: محور تداوم وحدت و اعتقاد بین نسل جوان و فراموش نشدن رادمردان نستوهی مانند شهید ثقة الاسلام از جمله وظایف ما است.
نصرالله زاده، با بیان اینکه دانشگاه تبریز در طول انقلاب اسلامی ۱۳۴ شهید تقدیم کرده است، ادامه داد: این همایش در روشن کردن زوایای پنهان انقلاب مشروطه موثر خواهد بود.
در ادامه همایش فرازهای از پیام دکتر ولایتی مشاور رهبر معظم انقلاب در امور بین الملل که خطاب به همایش «ثقه الاسلام شهید » صادر شده بود قرائت و در آن آورده است: شهادت ثقة الاسلام نشانه بارزی از حضور علما و روحانیت شیعه در مراحل مختلف مبارزه علیه استبداد و سلطه بیگانه است.
در ادامه همایش با استقرار اعضای کمیته علمی همایش در جایگاه، اساتید مدعو تاریخ از تهران، آقایان دکتر رجبی دوانی، دکتر حقانی و استاد تبریزی به بیان دیدگاه های خود درباره ثقة الاسلام شهید پرداختند و چندین مورد از مقالات برتر رسیده برای حضار ارائه گردید.
در این همایش از تمبر یادبود ثقة الاسلام شهید، کتاب مهندس مشروطه و پوستر معرفی شش قهرمان از قهرمانان آذربایجان در دوران مشروطیت که برای نسل کودک و نوجوان طراحی شده رونمایی شد.
در پایان همایش با حضور جمعی از شرکت کنندگان ، فاز اول خانه موزه ثقةالاسلام میرزا علی آقا تبریزی در خانه متعلق به این شهید والا مقام در تبریز افتتاح شده از مرمت و بازسازی مزار ثقةالاسلام شهید در جوار مقبره الشعرا بازدید شد.
در پایان خاطر نشان می شود میرزا علی آقا تبریزی ملقب به ثِقَةُالاسلام تبریزی عالم دینی، نویسنده و از مبارزان مشروطه‌خواه آذربایجان بود که حمایت وی از جنبش عدالت‌خواهی، حضور و حمایت از قیام مشروطه‌خواهان تبریز و مقابله با اجانب روس و انگلیس منجر به زندانی شدن و در نهایت به دارآویختن او توسط روس‌ها در روز عاشورای حسینی شد.
این خبر بروزرسانی خواهد شد…
