آیت الله مجتهد شبستری در نشست پایانی همایش بزرگداشت یکصدمین سالگرد شهادت شیخ شهید محمد خیابانی:
قطع دست اجانب از کشور و آزادی سیاسی و فرهنگی هدف شیخ شهید محمد خیابانی از مبارزه با استبداد بود
عضو مجلس خبرگان رهبری ضمن گرامیداشت یاد و خاطره شهید شیخ خیابانی گفت: قطع دست اجانب از کشور، اجرای قانون اساسی و آزادی سیاسی و فرهنگی هدف خیابانی از مبارزه با استبداد بود.
آیت الله محسن مجتهد شبستری در نشست پایانی همایش بزرگداشت یکصدمین سالگرد شهادت شیخ شهید محمد خیابانی گفت: شیخ محمد خیابانی روحانی مبارز و بیدارگری بود که همراه با شهید مدرس و با حضور در مجلس شورای ملی به مجاهدت پرداخت. وی از کسانی است که سه امتیاز قرآنی علم، تقوی و جهاد را داشت و بنابر مفاد آیات شریفه قرآن از عظمت جهاد برخوردار بود.
عضو مجلس خبرگان رهبری تصریح کرد: مرحوم خیابانی از مصادیق آیات نورانی به ویژه مجاهدت در راه خداست. ایشان از دوران جوانی فردی استکبارستیز، استقلال طلب و مبارزه کننده با استبداد داخلی و استعمار خارجی بود. زمانی که تبریز در محاصره اقتصادی و نظامی قرار گرفت در مقابل استبداد ایستاد تا به مجلس شورای ملی راه یافت.
وی اضافه کرد: شهید خیابانی در دوره چهارم مجلس نامزد شد و اکثریت آرا را کسب کرد، اما وثوق الدوله به دلیل ایستادگی وی در مقابل استبداد، مسئولان آذربایجان را تغییر داد و انتخابات دوره چهارم تبریز را ابطال کرد تا خیابانی به مجلس راه پیدا نکند، اما شیخ محمد خیابانی از مقاومت دست برنداشت و در سخنان خود تاکید کرد که اختیار کامل امور ایران باید به دست ایرانیان باشد و مستشاران انگلیسی و روسی حق حضور در کشور ما را ندارند.
این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام یادآور شد: شیخ شهید محمد خیابانی در سخنرانی های خود بر استقلال و تمامیت ارضی ایران و تامین آزادی سیاسی، احیا و اجرای قانون اساسی تاکید می کرد. همچنین بر اینکه یک ملت بدون معارف نمی تواند خود را حفظ کند اصرار داشت.
آیت الله مجتهد شبستری در ادامه گفت: شهید خیابانی در مقابل قرارداد ننگین 1919 ایستاد، هر چند وثوق الدوله تلاش بسیاری برای رسمیت بخشیدن قانونی به این قرارداد در مجلس کرد. با این قرارداد استعماری ضربه سنگینی به کشور وارد می شد و اختیار کامل امور مالی، گمرکی و نظامی به دست مستشاران انگلیسی سپرده می شد، اما خیابانی اعتراض کرد و مردم را با خود همراه ساخت تا به این قرارداد اعتباری بخشیده نشود.
وی یادآور شد: برخی اظهار کردند که در آن زمان وثوق الدوله پیشنهاد 60 هزار تومان به شیخ محمد خیابانی داده تا در آن زمان ساکت شود، اما وی نپذیرفته و به مبارزه خود با قرارداد ننگین مذکور ادامه داده است. در تبریز آزادیخواهان همراه با خیابانی قیام کردند تا در نهایت وثوق الدوله عزل و مشیرالدوله به جای وی قرار گرفت. نهایتاً شیخ محمد خیابانی توسط مزدوران قزاق روسی در 22 شهریور 1299 به درجه شهادت نائل آمد.
عضو مجلس خبرگان رهبری تصریح کرد: هدف شیخ شهید محمد خیابانی قطع دست اجانب از کشور، تامین آزادی سیاسی، فرهنگی و اجرای قانون اساسی بود و شبهه ای که درباره روحیه ناسیونالیستی و هدف تجزیه آذربایجان برای خیابانی مطرح می شود، درست نیست، زیرا شهید خیابانی آذربایجان را جزو لاینفک ایران می دانست و هدف از قیام او آزادی، سعادت و استقلال ایران بود.