کتاب شهيد نامدار عاشورا ثقة الاسلام تبريزى

روحانیون و علمای اسلام در تاریخ و فرهنگ ایران همواره جایگاه برجسته و سهم مهمی داشته اند و دارند. سابقه حضور علما در عرصه سیاست و اجتماع بسیار طولانی است، ولی همزمان با شیوع و گسترش تشیع در ایران و با رسمیت یافتن آن در سال 907 ق، مرحله جدیدی از هویت ملی و دینی تحت زعامت مرجعیت شیعه نمودار گردید و پرچمدار حفاظت و دفاع از هویت ایران شیعی شد. نهضت عدالتخواهی که بعدها به مشروطیت معروف گردید، با حرکت مراجع وقت آغاز گردید و به راه افتاد. خود آنان هزینه های سنگینی پرداخته و شهدای برجسته ای تقدیم رهایی ملت نمودند. در میان علمای شهید عصر مشروطیت میرزا علی ثقة الاسلام تبریزی از نامبردارترین شخصیت ها به شمار می رود.

وی همچون دیگر علمای تبریز نقش فعالی در پیشبرد اهداف نهضت عدالتخواهی داشت. ثقة الاسلام ضمن آنکه روحیه ضداستبدادی داشت با سلطه بیگانه هم به شدت مخالف بود و همچون سایر علمای شیعه خواهان حفظ استقلال و آزادی ایران و ایرانیان بود. او اقدامات افراطی و ضدمذهبی مشروطه خواهان را هم به زیان نهضت می دانست و با آن مخالفت می کرد.

ایستادگی و آزادگی ثقة الاسلام در مقابل نیروهای اشغالگر روس، که منجر به شهادت او در روز عاشورای 1330 ق گردید، از اقدامات مهم و قابل ستایش زندگی وی و تاریخ تشیع است.

این اثر توسط استاد سید هادی خسروشاهی در شش فصل تألیف شده است. در فصل اول به معرفی شهید ثقة الاسلام تبریزی و آثار قلمی و افکار و عقاید او بر اساس رساله لالان پرداخته می شود. در فصل دوم نقش آذربایجان در مشروطیت و جایگاه ثقة الاسلام در آن بررسی شده است. در فصل سوم دوره بحرانی تبریز بعد از جلوس محمدعلی شاه بر اریکه سلطنت و مخالفت های او با مجلس مورد بررسی قرار گرفته است. فصل بعدی به اشغال آذربایجان توسط روس ها و جنایات آنها اختصاص یافته و در فصل پنجم تلاش های ثقة الاسلام تبریزی در دفاع از شرافت و هویت ایرانی تبیین شده است و در فصل ششم با عنوان عاشورا در عاشورا، جریان شهادت و بازتاب شهادت او در روز عاشورای 1330 هجری قمری بررسی می شود… شش پیوست نیز در پایان کتاب برای استفاده محققان و پژوهشگران افزوده شده است.